MỤC VỤ
HÔN NHÂN - GIA ĐÌNH
I. HIỂU BIẾT VÀ CẢM THÔNG trong đời sống vợ chồng
HIỂU VỢ VÀ THÔNG CẢM
VỚI VỢ
Một người chồng tốt thiết yếu là một người đàn ông luôn biết quan
tâm đến vợ mình:
- Ý thức được những
khác biệt của vợ
- Đoán biết đâu là
những chờ đợi của vợ.
1./ Trong đời sống vợ chồng có lẽ không có
hình ảnh nào đẹp cho bằng hình ảnh người vợ chờ chồng đi làm về. Suốt một ngày
chờ đợi như nổ tung ra khi người chồng xuất hiện. Người vợ sẽ phá tan đi sự
căng thẳng chờ đợi ấy bằng đủ thứ chuyện mà chị muốn kể cho chồng mình nghe: từ chuyện hàng xóm, con cái đến chuyện chợ búa, bếp núc, nhà cửa … có những chuyện
quan trọng mà có thể cũng có những chuyện không quan trọng. Nhưng đối với người vợ, điều quan trọng không phải là nội
dung của những gì họ kể ra cho bằng chính nhu cầu được nói, được tâm sự, được chia sẻ.
- Cô đơn là thử thách nặng nề nhất đối với người đàn bà.. Do đó nhu cầu lớn nhất của họ
là được ra khỏi chính mình.
Một người chồng tốt là một người chồng luôn biết quan tâm đến nhu
cầu ấy. Sau một ngày vất vả ngoài đồng áng, tất bật nơi sở làm, bị bao vây bởi
biết bao nỗi bực dọc, người chồng nào cũng muốn tìm giây phút thanh thản yên
lặng. Nhưng họ nên nhớ rằng cái nhu cầu được thông tin, được chia sẻ của người
vợ có lẽ còn lớn hơn cả cái nhu cầu được yên tĩnh của họ.
Sự hòa hợp trong đời sống vợ chồng đòi hỏi người chồng bước thêm
một bước nữa trong sự hy sinh của họ. Đó là lắng nghe, cảm thông với vợ mình.
2./ Nhu cầu:
- Được nói
- Được lắng nghe
- Được chia sẻ
- Được ra khỏi chính mình
Thật ra cũng là thể hiện một nét đẹp thiên phú của tâm hồn nữ
giới. Đó là dâng hiến, trao ban. Nhu cầu ấy là động lực nguyên thủy trong tâm
hồn người đàn bà.
3./ Người đàn bà không
thể sống, không thể hành động không thể hưởng thụ một mình. Trái lại người đàn
ông có thể cuộn mình trong cái vỏ của họ để hưởng thụ, để sống một mình mà
không cần quan tâm đến sự hiện hữu của những người chung quanh.
Người đàn bà muốn:
- Những cảm xúc của họ được vang dội trong tâm hồn người khác.
- Sự hy sinh của mình được người khác nhìn nhận và biết ơn.
- Niềm vui của mình cũng được chia sẻ cho người khác (Điển hình
nhất hẳn phải là tâm hồn đầy nữ tính của Mẹ Maria).
Sự nhậy cảm – nhu cầu muốn chia sẻ được thể hiện qua những cử chỉ
quảng đại. Đó là mẫu số chung của mọi tâm hồn phụ nữ mà thiết tưởng một người
chồng tốt không thể không quan tâm đến.
4./ Trao ban và dâng
hiến, người đàn bà xem đó như một thể
hiện của nữ tính, là cách thế thể hiện chính mình. Bởi đấy người đàn bà còn có
nhu cầu được nhìn nhận và biết ơn.
(Bài huấn đức của Đức cố Giáo Hoàng
Phaolô I. P. 25)
Một tiếng cám ơn chân tình không xuất phát một cách tự nhiên, mà là kết quả của sự thay đổi trong cái nhìn,
sẽ được người đàn bà đón nhận và cất giữ rất trân trọng.
5./ Người đàn bà có nhu cầu được khen ngợi và đón nhận những lời cám
ơn của người khác.
- Một người chồng muốn giữ vợ, muốn sống hòa thuận với vợ phải
biết mở miệng khen ngợi và cám ơn vợ mình.
- Một người chồng tốt sẽ không bao giờ coi những việc vợ làm cho
mình là một bổn phận, là điều phải làm. Hãy đón nhận tất cả những gì vợ làm cho
mình như một trao ban, và không ngừng nói lên lời cám ơn và khen ngợi.
- Người chồng đừng quên rằng những cái mà ông cho là nhỏ nhặt, là
vớ vẩn, là chuyện đàn bà có thể là những điều rất quan trọng đối với vợ ông. Nếu người đàn ông biết nhận ra
tầm quan trọng của những cái nhỏ nhặt,
không ra gì đó, có lẽ ông đã tìm ra được bí quyết của hạnh phúc gia đình.
Nói cách khác, người chồng đã hiểu được vợ, đã thông cảm với vợ,
và nhất là đã quan tâm đến vợ mình.
6./ Trong bài thơ bằng tiếng Phạn, người Ấn Độ đã giải thích sự bí ẩn
kỳ diệu của người đàn bà qua câu chuyện
sáng tạo như sau:
Thượng đế đã lấy
Vẻ uyển chuyển nhẹ
nhàng
Của chiếc lá rơi
Và cái nhìn ngơ ngác
Của nai tơ giữa rừng
Ngài đã lấy sự nhảy
múa tung tăng
Của ánh mặt trời buổi
sớm
Và những giọt nước
mắt của sương mai,
Ngài đã lấy sự bất
thường của gió
Và sự nhút nhát của
con thỏ
Ngài đã lấy sự uyển
chuyển kiêu xa
Của loài công vương
giả
Và nét dịu dàng của
chùm lông
Trên cổ chim én.
Ngài thêm vào tất cả
những thứ đó
Sự cứng cỏi của đá
kim cương,
Sự dịu ngọt của mật
ong rừng
Sự hung bạo của loài
cọp,
Sức nóng của lửa
thiêu
Và hơi lạnh của băng
tuyết.
Ngài còn thêm vào nữa
Tiếng hót của chim
bạc má
Và tiếng gù của chim
bồ câu.
Ngài đã trộn lẫn
Tất cả những thứ đó
Để tạo nên người đàn
bà
Và Ngài đã mang tặng
Cho người đàn ông.
7./ Bài thơ trên đây
muốn diễn tả những cái bất thường mà người đàn ông có thể nhìn thấy nơi người đàn bà. Những bất thường ấy lại được xây trên rất nhiều lý lẽ vững chắc mà chỉ
có người đàn bà mới hiểu được.
Người chồng có lẽ chỉ hiểu được những
cái bất thường ấy sau một vài năm chung sống với nhau.
Có lúc, người vợ làm cho người chồng ngỡ ngàng
- Về tính nhẹ dạ,
nông nổi
- Những ước muốn trẻ
con của họ
Nhưng rồi đến lúc, người chồng sẽ phải cảm phục:
- Sự sáng suốt
- Óc thực tế bén nhạy
nơi người vợ
Nhất là có những lúc người đàn bà tỏ ra quảng đại và can đảm gấp
trăm nghìn lần người đàn ông.
Trước một biến cố bất bình thường hoặc đau thương của gia đình,
đôi khi óc lý luận, và sự tỉnh táo của người đàn ông cũng không giải quyết được
gì. Cuối cùng thì phải cần đến sức mạnh của người đàn bà. Đó là sức mạnh của sự
chịu đựng, lòng vị tha mà Thiên Chúa đã phú bẩm cho người đàn bà. Sức mạnh ấy
kiến hiệu và vượt xa những tính toán của người đàn ông.
- Người đàn bà yếu đuối và dễ bị thương tích hơn đàn ông, nhưng
sức chịu đựng bền bỉ lại trổi vượt hơn đàn ông.
- Người đàn bà dễ bị xúc động hơn đàn ông, nhưng lại đứng vững
trước thử thách hơn đàn ông.
- Người đàn bà có nhiều bệnh tật, nhưng lại sống dai hơn đàn ông.
- Người đàn bà chịu cảnh góa bụa dễ dàng hơn đàn ông.
Sức mạnh đó cộng với
sự hiến thân và trực giác nơi người đàn bà là những hệ số vững chắc để bảo vệ
hạnh phúc hôn nhân và gia đình vốn bị đe dọa bởi không biết bao thứ đột xuất.
- Dĩ nhiên, không có nghĩa là người đàn ông phải nhắm mắt làm ngơ
trước những hành động thiếu suy nghĩ của vợ, nhất là những phản ứng thiếu khoan
dung phát xuất từ sự ghen tuông, từ đầu óc thiên vị.
8./ Cường độ tình yêu của người đàn ông gắn liền với óc
chinh phục và cảm tính. Họ có thể là những người tình say mê, nhưng lại là
người chồng hờ hững. Khi nét hấp dẫn nơi người đàn bà phai mờ với thời gian thì
mối tình đã một thời bốc cháy nơi người đàn ông cũng dễ dàng tàn lụi.
- Người đàn bà thì khác hẳn. Tình yêu của họ là một lò lửa luôn
bùng cháy. Dù cho thân xác có hao mòn, trái tim của người đàn bà vẫn luôn tươi
trẻ. Người đàn bà cho mà không tính toán. Sự hiến thân không giới hạn ấy là một
trong những nền tảng vững chắc cho gia đình.
9./ Người chồng phải luôn tâm niệm rằng: người vợ là quà tặng cao quý
nhất mà Thiên Chúa đã ban cho mình. Một
món quà cao quý, nhưng gói ghém bao điều bất thường. Người đàn ông không bao
giờ hiểu được chỉ bằng phân tích và lý luận của mình. Để tạo hạnh phúc gia
đình, người chồng cần đến sự hỗ trợ của trái tim người vợ.
Đời sống hôn nhân là trường dạy yêu
thương. Nếu người chồng biết tìm hiểu và đi sâu vào tâm hồn của vợ mình, thì dù
có gặp những trái ý và bất thường đến đâu nơi người vợ, người chồng sẽ không bao giờ châm ngòi cho sự cãi vã gây gổ.
Tâm niệm và luyện tập được phản xạ như thế rồi, thì người chồng
hãy tin chắc rằng họ đang nắm trong tay chìa khóa của hạnh phúc.
ØØØm×××
II./ HIỂU CHỒNG VÀ THÔNG CẢM VỚI CHỒNG
Có rất nhiều người vợ trẻ than vãn rằng:
- Chồng tôi không còn
để ý đến tôi nữa!
- Chồng tôi không còn
săn sóc tôi nữa!
- Chồng tôi không
không muốn hiểu tôi nữa!
Đó có thể là tâm trạng chính những người
vợ không muốn hiểu, hoặc chưa hiểu và thông cảm với chồng mình.
- Họ quên rằng người chồng có những cách suy nghĩ, phản ứng, bộc
lộ khác với mình.
- Họ cũng quên rằng hôn nhân là một hòa hợp những khác biệt giữa
hai tính khí khác biệt.
1./ người ta có thể nói:
- nơi đàn bà tất cả đều là quả tim, trong khi đó nơi người đàn ông
tất cả đều là cái đầu.
Ngay cả khi yêu người đàn ông cũng yêu với đầu óc, với sự lý luận của mình. Đó là lý do tại sao người đàn
ông đơn giản hơn người đàn bà. Đơn giản ở đây không cùng nghĩa ngây ngô khờ
khạo mà chính là trong suốt minh bạch. Tính đơn giản nơi người đàn ông một phần
cũng do chính cấu trúc thể lý của họ.
- Người đàn ông
không để ý đến những chi tiết, họ nhìn thẳng vào điều cốt yếu. Họ xếp loại mọi
sự.
- Người đàn ông có khuynh hướng nhắm thẳng vào mục đích hơn là đi
vòng vo. Điều này dễ tạo ra xung đột và ngay cả gây tổn thương cho người khác.
Do đó, khi biểu lộ tình cảm của mình, người đàn ông xem ra ít tế nhị, ít tinh
tế, ngay cả cục mịch nữa.
Người vợ cần hiểu rằng một trong những
nhu cầu lớn của chồng mình chính là hoạt động:
- Người đàn ông chỉ thực sự được thỏa mãn khi họ hiến thân cho một
công việc, một lý tưởng , một hành động , một công cuộc.
- Người đàn ông luôn muốn sáng tạo bằng sức mạnh của đôi tay, bằng
sự suy nghĩ của khối óc. Người đàn ông thích nghĩ đến những cái mới mẻ.
Sự phát triển nhân cách, niềm hạnh phúc của người đàn ông tùy
thuộc phần lớn vào sức hoạt động ấy.
Do đó, người vợ tốt:
- Không nên là một cản trở đối với
hoạt động của người chồng.
- Không tỏ ra buồn phiền khi người chồng không dành mọi tâm tư và
suy nghĩ cho mình.
- Phải nghĩ rằng nhân cách của một người đàn ông mình yêu thương
kính trọng chỉ được thực hiện qua những hoạt động và thi thố bên ngoài ấy.
2./ Những cách biểu lộ tình cảm của người đàn ông
dành cho gia đình, vợ con thường được biểu lộ qua sự chú tâm, những hy sinh, sự
cặm cụi làm việc.
Người chồng có thể không nhớ ngày sinh
nhật hay những ngày đáng ghi nhớ khác của người vợ hay của đời sống gia đình.
Điều đó có thể là những thiếu sót của người chồng. Nhưng những điều thiếu sót
đó cũng không hẳn đã là thể hiện sự vô tâm.
- Người vợ không nên trách chồng mình là người vô tâm, mà phải tự
nhủ rằng người đàn ông không thể hiện tình yêu thương giống như mình.
- Người vợ yêu chồng và tha thiết với hạnh phúc gia đình phải là
một người vợ sống trọn vẹn cho chồng, xem những tham vọng, sở thích, hoạt động
của chồng như của chính mình.
Với sức mạnh của đôi tay, với tính
khách quan trong phán đoán, với sự tự chủ trong những cảm xúc người đàn ông nào
cũng muốn làm chủ trong nhà. Người đàn bà, tự bản chất, cũng muốn bên cạnh mình
có một nơi nương tựa vững chắc.
- Một người vợ yêu chồng sẽ biết nhìn nhận vai trò ấy của chồng và
tạo điều kiện để chồng mình thi thố vai trò ấy.
Người chồng còn muốn xã hội cũng nhìn
nhận vai trò chủ động của ông trong gia đình nữa.
- Một người vợ yêu chồng phải là một người tha thiết với những
hoạt động xã hội của chồng, luôn sát cánh bên chồng trong tất cả mọi hoạt động,
nhưng luôn biết rõ vị trí của mình, biết rút lui đúng lúc để đừng xen vào những
quyết định của chồng.
3./ Điều cơ bản nhất là
người vợ trẻ nên nhớ đó là người đàn ông không muốn được đối xử như trẻ con,
không chờ đợi nơi vợ mình một thứ tình yêu mà mẹ ông đã dành cho ông.
- Người đàn bà nào cũng có khuynh hướng cư xử đối với chồng như một người mẹ. Họ lo cho chồng từng
ly từng tí. Họ luôn có mặt để nhắc nhở khuyên răn, từ việc ăn uống đến việc
phục sức. Dĩ nhiên ai cũng muốn được yêu thương, chiều chuộng săn sóc, nhưng
một sự chiều chuộng thái quá, một cách cư xử với chồng bằng tình mẫu tử sẽ
khiến cho họ có cảm tưởng rằng họ không phải là một người đàn ông cứng rắn, một
người trưởng thành và không đáng tin cậy.
4./ Người đàn ông tự bản
chất thích được độc lập:
- Kinh Thánh nói: Người đàn ông sẽ lìa bỏ cha mẹ mình để luyến ái
và nên một với vợ mình, phải chăng đó không phải là một hình ảnh nói lên nỗi
khao khát muốn được tự lập của người đàn ông.
- Một gia đình riêng, một mái nhà riêng, một công việc riêng,
vai trò chủ động trong gia đình … tất cả
đều thể hiện của tinh thần độc lập nơi người đàn ông.
Cái khuynh hướng độc lập nơi người đàn
ông thường khiến họ tìm mọi cách để thoát khỏi sự kiềm tỏa trong gia đình, nhất
là của người vợ.
- Người vợ trẻ nên
lưu ý:
S ự ân cần hỏi han của họ
làm cho người chồng cảm thấy thoải mái, được khích lệ, nhất là khi gặp căng
thẳng ngoài xã hội.
Đừng biến sự ân cần hỏi han ấy thành một thứ hạch sách, điều tra,
vì như thế, người chồng sẽ cảm thấy bị tổn thương và mặc cảm, dễ đi đến chỗ
khép kín đối với người vợ.
- Cái duyên dáng của người đàn bà chính là sự dịu dàng kín đáo.
Bao lâu người vợ vẫn còn giữ được nét dịu dàng kín đáo ấy, họ vẫn còn thu hút
và giữ được chồng.
5./ Hôn nhân là một cách sống ơn gọi làm người. Chính nhờ đời sống
hôn nhân mà vợ chồng nên người hơn, nên phong
phú hơn, nên thành toàn trong nhân cách hơn. Và để đạt được ơn gọi ấy
hai người phối ngẫu phải biết tiếp nhận nhau, biết xem những khác biệt tâm lý:
về lối suy nghĩ, cách thức biểu lộ và sở thích khác nhau …, như là kho tàng quí
giá nhất làm cho đời sống vợ chồng thêm phong phú hơn. Nói tóm lại, nên một với
nhau, nhưng không đánh mất chính mình. Đó là vẻ đẹp của đời sống vợ chồng.
6./ Cảm thông tốt có thể tạo ra một bầu khí đồng cảm cho một tương
quan đậm tình yêu thương.
- Cảm thông tốt hàm ý:
Chia sẻ ý tưởng và cảm xúc của bạn.
Diễn đạt tình yêu của bạn cho người phối ngẫu.
Nói rõ ý định của bạn
Lắng nghe người bạn đời của bạn
- Một số chỉ dẫn để có được cảm thông tốt hơn:
* Minh bạch: nói ý
tưởng và ước muốn của bạn rõ ràng và thẳng thắn.
* Dừng ngắt lời: hãy
dốc hết chú ý vào người bạn đời của bạn. Đừng cắt ngang câu nói.
* Diễn giải: sau khi
người bạn đời của bạn nói xong, hãy trình bày lại những gì đã được nói ra. Đây là cách tốt nhất để gạn lọc sự hiểu lầm.
* Hãy nhậy cảm với
ngôn ngữ thân xác: để ý đến thông điệp không lời được chuyển tải qua giọng nói, biểu lộ trên gương mặt và
qua điệu bộ
* Hãy nhìn người phối
ngẫu của bạn: giao tiếp bằng ánh mắt thiện hảo với người bạn đời giúp bạn xây
dựng mối thiện cảm và cho phép bạn thật sự nắm bắt được cảm tưởng và ý nghĩ của
người bạn đời.
* Hãy dành thời giờ
riêng cho người bạn đời. Hãy nhắm đến những nhu cầu và làm cho người bạn đời
cảm thấy tốt đẹp.
ØØØm×××
III./ Nhìn nhận sự bình đẳng
của vợ
Nhìn nhận vợ như
người bạn đường
I./ Sự
bình đẳng vợ chồng trong hôn nhân
Tình yêu vợ chồng đích thực chỉ có thể được xây dựng trên sự bình
đẳng.
1./ Đã qua rồi cái quan niệm: “chồng
chúa vợ tôi” của nhiều người Việt Nam chúng ta. Quan niệm này đã in đậm
trong tâm trí nhiều người chồng, khiến họ nghĩ là họ có quyền: từ chỗ kén vợ,
chọn vợ đến việc “dạy vợ từ thuở ban sơ mới về” người ta đi chọn vợ như đi chọn một
món hàng. Từ đó, một số người chồng tự
cho mình cái quyền dạy dỗ, răn bảo khuyên nhủ, răn đe, đôi khi sửa trị bằng
những hành động vũ phu, vì họ cho rằng người vợ trong tay họ như một dụng cụ để
chiếm hữu và sử dụng theo ý mình muốn.
2./ Hôn nhân đích thực chỉ có thể xây dựng trên tình yêu. Mà yêu
là muốn đều thiện hảo cho người mình yêu, là tôn trọng, bình đẳng, là sống cho
và hy sinh tất cả vì người mình yêu. Tình yêu đích thực là một tình yêu tỉnh
thức và quảng đại.
- Người chồng nên biết: mỗi con người là một huyền nhiệm. Tâm hồn
người phụ nữ phong phú đến nỗi dù cả một đời người, người chồng vẫn không thể
hiểu được trọn vẹn vợ mình. Một tác giả đã nói: “người đàn bà dịu dàng và quí phái đến đâu cũng có chút diêm sinh của
hỏa ngục, và không có một người đàn bà nào xấu xa đến độ không còn một góc của
thiên đàng trong tâm hồn họ”
- Một khuyết điểm nơi người đàn bà là tính hay ghen. Người ta vẫn
nói một chút ghen tương là gia vị làm cho tình yêu thêm đậm đà. Nhưng khi ghen
tương đã trở thành bệnh hoạn thì tình yêu sẽ chỉ còn là mật đắng.
- Một quan niệm đứng đắn về tình yêu như thế sẽ giúp người chồng
dễ chấp nhận những khác biệt hay cả những khuyết điểm của người vợ, cũng như
những đức tính tốt tiềm ẩn nơi người vợ để rồi quảng đại tha thứ cho những
thiếu sót của vợ.
- Người chồng cũng nên hiểu rằng tự nó ghen tương là mặt trái của
tình yêu không được hướng dẫn. Hiểu như thế người chồng sẽ dễ dàng cảm thông
với vợ hơn.
3./ Bước vào đời sống
hôn nhân, những người chồng trẻ không nên nghĩ rằng họ sẽ làm chủ hay làm thầy
dạy vợ mình. Chức năng của người chồng không phải là uốn nắn, cải tạo vợ theo ý
muốn của mình, người vợ sẽ không bao giờ trở thành mẫu người như người chồng
mong muốn.
II./ Hãy
coi vợ như người bạn đường
- Cung cách cư xử theo lối “chồng chúa vợ tôi” sẽ đưa đến hệ quả
là phủ nhận tính cách ngang hàng, bình đẳng và đồng hành của người vợ.
- Một quan niệm như thế khó có thể mang đến hạnh phúc cho vợ
chồng.
- Người chồng trẻ nên có cái nhìn khoan dung hơn trước những thiếu
sót của vợ và nhận ra những đức tính cao đẹp của vợ. Nhờ đó bản thân họ cũng
được kiện toàn hơn.
1./ Một người chồng
có ý thức và công bình sẽ nhận ra rằng công việc của mình ngoài gia đình và
công việc của vợ trong gia đình đều có giá trị ngang nhau. Cả hai đều cần thiết
để xây dựng và bảo trì hạnh phúc lứa đôi và gia đình. Biết nhận ra sự phân chia
trách nhiệm như thế tức là đã nhận ra sự bình đẳng giữa vợ chồng.
2./ Ý thức về sự bình
đẳng giữa vợ chồng sẽ giúp cho người chồng biết tôn trọng và quan tâm đến vợ
mình hơn. Nếu người chồng sau một ngày làm lụng vất vả biết chờ đợi sự chăm
sóc, phục vụ âu yếm của vợ thì hẳn người vợ còn cảm thấy cái nhu cầu ấy còn gấp
bội. Sự bình đẳng đòi hỏi cả hai phải biết quan tâm phục vụ nhau. Một tạp chí
khuyên người chồng như sau:
- Nếu bạn muốn biến vợ thành một người đàn bà suốt ngày cau có,
làu nhàu, thì phương pháp hữu hiệu nhất là bạn đừng lắng nghe bất cứ đều gì vợ
bạn nói.
- Người chồng cần lắng nghe, trò chuyện với vợ, cố gắng có chung
với nhau vài sở thích.
- Người vợ nào lại không cảm thấy hạnh phúc khi được người chồng
góp ý trong cách ăn mặc và trang điểm.
- Người vợ nào không cảm thấy sung sướng khi được chồng khen ngợi
về nghệ thuật nấu nướng của mình. Một người chồng biết quan tâm đến vợ cũng sẽ
là một người bạn đường khéo léo và hấp dẫn nhất đối với vợ.
3./ Người chồng phải
biết chú ý đến những cái thường ngày, những đều nhỏ nhặt trong đời sống vợ
chồng. Hạnh phúc lứa đôi và bình an trong gia đình tùy thuộc phần lớn vào những
đều nhỏ ấy. Giúp vợ nấu nướng, giặt giũ, quét dọn, hay cùng làm với vợ bất cứ
việc nhỏ nào trong nhà, đó là muôn nghìn cách thế người chồng tỏ ra quan tâm
đến vợ và nhất là tôn trọng vợ. Qua những trợ giúp ấy người chồng cũng sẽ cảm
thấy được lớn lên trong nhân cách của mình.
Người ta nói: muốn biết được tư cách của
người đàn ông, hãy nhìn cách sống của họ trong gia đình. Người ta trở về nhà
không phải chỉ để ăn uống, để bồi dưỡng, để trốn thoát những khó khăn trong xã
hội mà là để tìm lại chính mình. Đó phải là những tâm niệm của người chồng trẻ
vậy.
* Nhà gia đình học Brent C.Miller, sau một thời
gian khảo cứu đã đưa ra nhận định rằng: vào khoảng giữa năm thứ 7 và thứ 10 của hôn nhân thường xẩy ra cuộc
khủng hoảng trong gia đình. Thời gian đó khi đứa con đầu lòng bắt đầu cắp sách
đi học là vợ chồng lủng củng dữ dội nhiều hơn bao giờ hết. Thêm vào đó, những
lo lắng về công ăn việc làm và lo cho con cái làm cho ho không còn thời giờ để
nghĩ đến nhau nữa cả về phương diện tình dục lẫn tình yêu! Đây là lúc họ cần
nhau hơn hết để cùng nhau:
“Đôi ta lên thác xuống
ghềnh,
em ra đứng mũi cho
anh chịu sào”
* Thánh Ambrôsio căn dặn các đấng trượng phu
rằng:
“ bạn
không phải là chủ vợ mình,
mà là
chồng…
người
nữ được trao cho bạn để làm vợ,
chứ
không phải để làm nô lệ…
hãy lo
lắng chăm sóc cho nàng,
như lo
cho chính bạn,
và phải
biết ơn nàng,
vì tình
nàng dâng hiến cho bạn”.
ØØØm×××
IV. NHỮNG KHÁC BIỆT TÂM SINH LÝTRONG ĐỜI SỐNG VỢ CHỒNG
I./ Những Khác Biệt
Nơi Người Vợ
Những ngày hẹn hò đã qua. Những giây phút thần tiên của tuần trăng
mật cũng đã hết. Bây giờ là cuộc sống chung mà đôi vợ chồng trẻ phải giáp mặt
và cùng nhau xây dựng. Thực tế trước tiên mà họ phải đối diện chính là những
khác biệt giữa hai người.
Do đó, nguyên tắc để xây dựng đời sống chung là ý thức được sự
khác biệt của nhau và chấp nhận sự khác biệt ấy như một kho tàng giúp phong phú
hóa lẫn nhau.
À Để hiểu vợ mình, hay nói chung, hiểu một người đàn bà, rõ ràng cho
thấy rằng người chồng không thể xử sự với vợ chỉ bằng lý luận khúc chiết của
ông, mà trái lại, còn phải có tình thương, có sự cảm thông hơn, có sự khoan
nhượng hơn.
Người chồng đừng bao giờ quyên rằng:
Y Người vợ tự bản
chất, mong muốn cho những người thân của mình được hạnh phúc. Nhưng dĩ nhiên
theo cách thế của bà. Ý muốn làm cho người khác được hạnh phúc và bắt người
khác phải làm theo ý mình thực ra cũng là một hình thức dâng hiến của người đàn
bà.
Y Người đàn bà thường
hành động bằng tình cảm hơn bằng lý trí. Đó là lý do khiến người đàn bà dễ
khăng khăng với lập trường của mình hơn. “vợ
muốn là trời muốn”
Y Khác với đàn ông,
người đàn bà nhìn vào thực tế bằng một cái nhìn phân tích: dừng lại ở những đặc
điểm nhỏ và chi tiết của sự vật, do cảm tính thúc đẩy và hướng dẫn.
Y Cái nhìn của người
đàn bà về cuộc sống thường nồng nhiệt, hăng say hơn cái nhìn của người đàn ông.
Họ dễ cảm xúc hơn đàn ông khi đứng trước nỗi khổ của người khác.
Y Người ta gọi cái nhìn
của người đàn bà là cái nhìn trực giác: nghĩa là người đàn bà nhìn xuyên suốt
qua bản chất của sự vật và thích nghi với thực tế dễ dàng hơn đàn ông: chính vì
cái nhìn trực giác ấy mà có lẽ tính khí của đàn bà dễ thay đổi hơn đàn ông.
Á Trong một đại hội y khoa quốc tế mới đây người ta khẳng định rằng:
cơ thể của người đàn bà bù đắp cho sự yếu đuối của bắp thịt bằng hiệu năng của
những giác quan và hệ thống thần kinh.
Do đó thực là sai lầm khi cho rằng có một phái mạnh và một phái
yếu.
Tác giả Asler Montéguy trong quyển sách nhan đề “Sự trổi vợt của đàn bà” đã nhận định
rằng: sự trổi vượt của người đàn bà trên người đàn ông được thể hiện trong sức
mạnh yêu thương của họ, cũng như sức đẩy nội tại khiến họ
có thái độ hợp tác hơn là gây hấn. Sự sống còn và định mệnh của nhân loại tùy
thuộc ở tình yêu và sự tương trợ. Vai trò của người đàn bà chính là dạy cho
người đàn ông sống nhân bản, sống nên người hơn.
Một tác giả đã ví von như sau: người đàn bà đối với người đàn ông cũng như con số không đối
với những con số khác. Tự nó, số không
chẳng có giá trị nào. Nhưng thêm vào nó một đơn vị nó sẽ tăng gắp mười lần giá
trị của một con số.
ÂĐời sống hôn nhân là
khởi đầu của cuộc khám phá. Yêu nhau, nên một với nhau, không có nghĩa là xóa
bỏ mọi khác biệt, cũng không có nghĩa là bắt người khác phải nên giống mình. Sự
hòa hợp chỉ có khi hai bên biết tôn trọng những khác biệt của nhau. Mãi mãi
người phối ngẫu vẫn là một mầu nhiệm để chiêm ngưỡng.
Bao lâu người chồng ý thức rằng vợ mình có những khác biệt trong
suy nghĩ, trong hành động, trong cách cư xử, và cố gắng để tôn trọng và hòa hợp
với những khác biệt ấy thì đó là dấu chỉ cho
thấy người chồng còn tha thiết với tình yêu và hạnh phúc lứa đôi. Trái
lại, khi người chồng không nhìn những khác biệt ấy và cưỡng bách người vợ phải
khuôn rập theo cách suy nghĩ, hành động
và ý muốn của mình, lúc đó sẽ không có tình yêu nữa mà chỉ có nô lệ và sợ hãi.
Người chồng nên tâm niệm rằng: những khác biệt ấy không phải là
một cản trở cho tình yêu, mà trái lại, là một yếu tố giúp cho mình được phong
phú, và cần thiết cho việc vun đắp và củng cố tình yêu vợ chồng.
II./ Những
Khác Biệt Nơi Người Chồng
Sau thời gian hẹn hò, sau những ngày thần tiên của tuần trăng mật,
nhiều người vợ trẻ đã thất vọng về người chồng của mình với nhiều giới hạn và
khuyết điểm. Con người lý tưởng họ đã từng ôm ấp trong trái tim, giờ đây đã lộ
chân tướng của mình.
À Những người vợ trẻ đừng nên thất vọng, nhưng hãy thực tế để chấp
nhận chồng mình, một người chồng với rất nhiều giới hạn và khuyết điểm. Nên nhớ
rằng người chồng đó là một người đàn ông, nghĩa là một con người có những suy
nghĩ, hành động, cách cư xử khác với đàn bà theo cách thế riêng của mỗi người.
Á U Người đàn ông nào cũng muốn:
- Đóng trọn vai trò đàn ông của họ trong gia đình.
- Thể hiện tính đàn ông của mình, theo cách thế đàn ông của họ,
chứ không theo sự chỉ đạo và yêu cầu của người vợ.
Y Người đàn ông nào
cũng có đôi chút ích kỷ. Sự ích kỷ ấy thường thể hiện bằng nỗi khao khát được
độc lập nơi người đàn ông.
Y Người đàn ông, tự bản
chất, không thích dựa vào đàn bà như một bóng mờ. Họ muốn làm chủ, điều khiển
trong gia đình. Sự độc lập ấy cũng thường được biểu lộ qua những phản ứng đầy
tự ái của họ.
Y Người đàn ông không
thích vợ lên lớp chỉ bảo. Cho dù rất yếu đuối khi đứng trước đàn bà; cho dù là
nô lệ của rất nhiều đam mê, người đàn ông vẫn luôn tỏ ra làm chủ được tư tưởng,
đời sống trí thức, những xác tín về tôn giáo và chính trị của mình. Người đàn
ông không muốn tỏ ra lệ thuộc vào cách suy nghĩ của đàn bà. Lắm khi chúng ta
nghe đàn ông thốt lên: “chuyện đàn bà!
Chuyện vớ vẩn”.
 không muốn tỏ ra mình lệ thuộc đàn bà, người đàn ông đương nhiên
muốn tỏ ra mình là chủ trong nhà, điều khiển và chỉ đạo trong nhà. Từ đó, chúng
ta không ngạc nhiên khi thấy có nhiều người đàn ông cư xử cách độc tài. Hình
ảnh của một người chồng vừa về đến nhà đã nằm ngửa trên ghế bành, vặn nút ti
vi, đọc báo, trong khi vợ mình phải đầu tắt mặt tối trong bếp, đó là hình ảnh
tiêu biểu nhất của những người đàn ông ích kỷ và độc tài. Sự ích kỷ đôi khi
cũng khiến cho người chồng thiếu quan tâm đến vợ mình. Ông chán cả những âu yếm
vuốt ve của người vợ.
Dĩ nhiên không phải mọi người đàn ông đều hành động theo sự ích kỷ
của mình. Sự rèn luyện, tình yêu thương giúp cho rất nhiều người đàn ông thắng
vượt những hẹp hòi nhỏ nhen của họ để có thể hy sinh sống trọn vẹn cho vợ con.
Tuy nhiên, không có người đàn ông nào lý tưởng cả, mỗi người đàn
ông đều có những đức tính và những khuyết điểm của họ. Trong những đức tính và
khuyết điểm ấy, điểm nổi bật hơn cả nơi người đàn ông chính là thể hiện đàn ông
tính của mình. Hôn nhân là điều kiện để cho tính đàn ông của họ được thể hiện
một cách trọn vẹn. Vai trò của vợ là giúp cho chồng mình được trở nên đàn ông
hơn.
Tình yêu vợ chồng chỉ có thể được xây dựng, được vun xới trong
chân lý và bác ái. Trong chân lý nghĩa là chấp nhận và chịu đựng những khuyết
điểm, những thiếu sót của nhau, cũng như những khác biệt trong bản chất của mỗi
người. Trong bác ái, nghĩa là không ngừng cảm thông và tha thứ.
Xét cho cùng, sự hiện diện và tình yêu của người chồng là một
thách đố đối với người vợ. Người chồng
sẽ là động cơ, là trợ lực giúp cho người vợ sống trọn ơn gọi đàn bà của họ hơn.
ØØØm×××
V. HẠNH PHÚC ĐẾN TỪ ĐÂU?
I./ Đặc Điểm Của Cái
Nhìn Yêu Thương:
Một trong những định luật của tình yêu lâu bền là cái nhìn của
tình yêu. Muốn giữ cho tình yêu được bền vững, hai người phối ngẫu phải luôn
luôn nhìn nhau bằng ánh mắt yêu thương.
Cái nhìn yêu thương giữa hai vợ chồng hoàn toàn khác hẳn cái nhìn
bàng quan, soi mói, nghi kỵ. Ngạn ngữ Tây phương có câu: “một bình nước bị theo dõi sẽ không bao giờ sôi”. Một hành động canh
chừng dường như ngăn cản sự việc xảy ra tốt hơn.
Trong đời sống vợ chồng cũng thế, nếu hai người phối ngẫu không
ngừng nhìn nhau với ánh mắt dò xét theo dõi phê bình, thì họ sẽ không thấy được
bất cứ thay đổi nào nơi mỗi người. Người yêu sẽ không rạng rỡ thêm, nhưng sẽ
ngày càng lu mờ bởi cái nhìn rình rập đầy nghi kỵ.
Nhà văn hào Saint-Exupery đã nói: “yêu nhau không phải là nhìn nhau, mà cùng nhau nhìn về một hướng”
Một cái nhìn yêu thương thiết yếu phải là một cái nhìn đầy khoan
dung. Trong cuộc sống lứa đôi, tuy nên một thân xác và tinh thần, mỗi người
phối ngẫu vẫn là một thế giới riêng tư. Sự nên một không bao giờ xóa bỏ nhân vị
của mỗi người. Nhưng nói đến nhân vị là nói đến khác biệt và ngay cả bất toàn
và khuyết điểm. Nếu không có sự khoan dung người ta chỉ dừng lại ở những khác
biệt và thiếu sót của nhau. Nhưng với sự khoan dung người ta sẽ thấy đó như
khởi điểm của một cuộc phấn đấu nhằm cải thiện bản thân.
Một tình yêu đích thực và bền vững không chỉ đợi người mình yêu
phải là một người lý tưởng, nhưng đòi hỏi chính mình không ngừng trở thành
người yêu lý tưởng. Với cái nhìn tình yêu, người ta không đòi hỏi người mình
yêu phải hoàn hảo, mà đòi hỏi mình phải trở thành người đáng yêu.
II./ Sống Hòa Thuận
Thương Yêu Nhau:
Gia đình phải êm ấm rồi mới mong hạnh phúc. Hạnh phúc là cảm khái
của tâm hồn, nằm trong vùng suy tư của tâm não. Hạnh phúc hôn nhân thể hiện
được nguyện vọng sâu xa nhất của đôi bạn là thấy mình được an toàn trong tình
yêu: yêu và được yêu. Bí quyết tự nhiên của hạnh phúc gia đình là sự hòa hợp
giữa hai vợ chồng; là lúc vợ chồng giúp nhau trong thông cảm, đồng ý với nhau
trong thoải mái:
Y Sau cơn mưa hờn dỗi,
vợ sụt sùi nói với chồng:
“Em kỳ cục quá phải không anh?” Lời nói như hạt bụii vương vào mắt
chồng.
“Em à, em hiểu như vậy là anh mừng lắm rồi. Em kỳ cục thiệt đó.
Nhưng anh chịu được cái kỳ cục của em. Anh yêu em”. Hạnh phúc tràn đầy.
Y Sau cơn sấm sét,
chồng rã rượi:
“Anh thô lỗ quá, tệ quá phải không em?” Lời nói như đem ánh sao
vào đôi mắt u buồn của vợ.
“Anh biết vậy là em mừng lắm. Em hiểu, đàn ông các anh thì như vậy
đó. Đừng làm em buồn nữa nhé. Em yêu anh mà.” Hạnh phúc tràn đầy.
Y Vợ chồng đôi khi thủ
thỉ:
“mình à, mình thích tóc ngắn hay tóc dài?”
“mình à, nếu mình để tóc dài, anh thích tóc dài. Nếu mình cắt tóc
ngắn, anh thích tóc ngắn. Tóc dài hay tóc ngắn, miễn là tóc của mình là anh
thích”. Hạnh phúc tràn đầy.
Y Sau một cuộc họp nhà bạn, trên đường về, chồng ậm
ừ:
“mình à, anh hôm nay ‘quê’ quá, ăn nói chẳng bằng chồng chị X”
“mình à,
“Chồng
em áo rách em thương
Chồng người áo gấm, xông hương
mặc người”
(ca dao)
Của mình mình thích, của mình mình yêu. Hạnh phúc tràn đầy.
Là vợ, là chồng cần hiểu được tâm lý nhau, cần học được nghệ thuật
sống, áp dụng ba điều này trong đời sống vợ chồng:
1./ hết lòng yêu thương nhau
2./ hết lòng tha thứ nhau.
3./ Hết lòng nhịn nhục nhau.
Vợ chồng hạnh phúc, gia đình êm ấm là tiên trên đời.
Tình yêu vợ chồng lúc nào cũng như hai câu thơ dưới đây:
“Từ lúc yêu nhau hoa nở mãi,
Trong vườn thơm ngát
của hồn tôi”.
ØØØm×××
VI. MÂU THUẪN, BẤT HÒA GIỮA VỢ CHỒNGNGUYÊN NHÂN, HẬU QUẢ, CÁCH GIẢI QUYẾT
Vợ chồng: Hai con người sống động, khác biệt về nhiều phương diện
khi chung sống với nhau thì chuyện bất hòa là đương nhiên. Chén dĩa là những
vật bất động trong tủ còn bị va chạm bể nát, huống chi con người!
Vậy đâu là những nguyên nhân gây bất hòa?
I./ Thiếu
Cảm Thông Với Gia Đình:
1./ Do mẹ chồng, em
chồng:
Gia đình bên chồng đang sống an vui, mẹ con, anh chị em đang sống
hợp quần vui vẻ trên thuận dưới hòa.
Thế rồi một đám cưới được cử hành trong niềm vui tươi phấn khởi
của mọi người.
Nhưng chẳng ai ngờ, ngày vui tiệc cưới đón thành viên mới vào gia
đình cũng là ngày tắt mọi nụ cười.
- Ông anh hồn nhiên thuở nào bây giờ đã thay đổi hẳn:
Thời giờ dành cho mẹ, cho em bây giờ dành cho vợ.
Tiền kiếm được đưa cho mẹ, cho em tiêu dùng mua sắm trong gia
đình, bây giờ lọt cả vào túi chị dâu.
- Những nụ cười, âu yếm mấy chục năm qua không ai dám chia sẻ, vậy
mà thành viên mới chiếm hết, chiếm một cách quá lộ liễu.
Bất hòa giữa gia đình người chồng từ đó bắt đầu nẩy sinh nhiều khi
kéo theo cả bất hòa giữa cặp uyên ương mới cưới, duyên chưa thắm, tình chưa
trọn.
Lỗi tại ai? Tại mẹ chồng, tại mấy bà cô bên chồng? Tại đôi uyên
ương?
- Chính là tại lòng ghen hờn ích kỷ.
- Chính là tại thiếu tế nhị và kín đáo của cặp uyên ương lộ liễu
biểu lộ tình cảm, biểu hiện uy quyền trên nhau mà kết tụ thành bất hòa xào xáo.
2./ Do bên nhà vợ:
Một thời gian sống bên nhà vợ, cá tính xấu của chàng rể, trước kia
che giấu kỹ, nay bộc lộ chân tướng, vì ván đã đóng thuyền,
hấp dẫn ban đầu không còn nữa.
Cách cư xử bên nhà vợ có
đôi chút khinh khi coi thường biểu lộ trên nét mặt, ánh mắt, và cả trên lời nói
bóng gió nữa. Tệ hại hơn còn dùng nhiều lời không đẹp với chàng rể mà lúc đầu
ai cũng quí trọng. Xào xáo, cãi vã bắt đầu nẩy sinh.
3./ Do cuộc sống chung
đụng trong đại gia đình:
Một điểm phổ biến gây xáo trộn trong gia đình là vấn đề chung
đụng.
Mọi người quên rằng một điểm hệ trọng trong đặc tính căn bản của
một gia đình mới là đặc tính phân cách, có nhiều cái rất riêng tư không thể
chung đụng, nên tốt hơn hết để tình cảm khỏi
sứt mẻ, ngay từ đầu hãy tạo cho gia đình mới được sống riêng độc lập.
Đối xử thân ái và đồng đều giữa hai bên gia đình vợ chồng thì sẽ
tránh được xào xáo.
II./ Do
Tại Người Chồng:
1./ Thiếu vị tha, hy sinh, hiểu biết:
Dù muốn hay không, xã hội vẫn mặc nhiên công nhận vai trò chủ chốt
của người chồng trong gia đình.
Là chủ gia đình, người chồng phải có lòng vị tha, hy sinh và hiểu
biết.
- Có lòng vị tha, mọi
chuyện sẽ chín bỏ làm mười, không có lòng vị tha, chuyện bé xé ra to.
- Hy sinh là đặc tính
căn bản của một lãnh đạo tình yêu. Gia đình được cấu trúc trên tình yêu, nên không thể nào không có hy sinh. Thiếu hy sinh, từ bỏ, ích kỷ nhỏ nhen sẽ bùng
lên không thể nào dập tắt được.
2./ Ham danh lợi
quá đáng:
Ham danh lợi, nên
thời giờ tiền bạc đều dùng hết vào việc trục lợi, không có chút nào dành cho
gia đình tránh sao khỏi xào xáo.
3./ Thiếu sức
khỏe:
Sức khỏe có một vai
trò quan trọng trong cuộc sống lứa đôi.
4./ Không có tình
thương bền vững với vợ:
Lúc đầu mới xây tổ
uyên ương, thì rất cưng chiều yêu thương vợ. Nhưng sau một thời gian chung sống
thì lơ là bỏ rơi vợ.
5./ Tính xấu nẩy
sinh:
Do tiếp xúc với bạn
bè xấu, do tính có mới nới cũ, người chồng sẽ sa đà vào con đường xấu xa trụy lạc.
III./ Do
Tại Vợ:
1./ Vụng về trong cư xử:
Đối với cha mẹ, anh chị em bà con bên chồng, người vợ bắt buộc
phải có những tiếp xúc thường xuyên nên chuyện xô xát hiểu lầm chắc không thể
nào tránh hết được.
Nhưng với tính nhu mì, hiền hậu và tế nhị trời phú, việc thu phục
cảm tình người bên nhà chồng không phải là chuyện khó, không thể làm được.
Y Để công việc được êm
đềm thuận lợi, người vợ phải luôn luôn tâm niệm rằng:
- Cha mẹ chồng cũng
là cha mẹ mình.
- Anh chị em bên
chồng cũng là anh chị em ruột thịt của mình.
- Cô bác chú dì bên
chồng cũng là cô bác chú dì của mình. Tự thâm tâm đã có quan niệm đối xử như vậy thì mọi chuyện bất hòa nho nhỏ cũng dễ dàng bỏ qua, và do đó không khí gia
đình rất thuận hòa êm ấm.
Ngược lại, nếu coi
mình là người từ dòng họ khác tới, tứ cố vô thân, rồi lúc nào cũng sẵn sàng tự
vệ chống đối để không ai dám coi thường mình, ăn hiếp mình, thì kết quả sẽ khác
xa, thay vì được kính nể thì chỉ nhận được những ánh mắt khinh khi thù địch,
thay vì được cảm phục thì là những lời nguyền rủa; thay vì có cuộc sống êm đềm
lại là những cuộc đôi co, cãi vã thường xuyên.
Vấn đề còn lại để có
cuộc sống an bình thay vì những xô xát, cãi vã thường xuyên chính là ý thức và hành động của người vợ.
2./ Không biết tính
toán thu xếp trong gia đình:
Nhiệm vụ chính của
người vợ là người nội trợ trong gia đình, do đó:
- Phải biết thu dọn
nhà cửa cho gọn gàng sạch sẽ, trang trí trong nhà, nhất là nơi ở riêng tư sao
cho đẹp mắt có mỹ thuật.
- Tiền bạc chồng kiếm
về phải tiêu theo kế hoạch. Nhà cửa luộm thuộm, tiền bạc thiếu trước hụt sau khó tránh được những cãi vã, đôi co giữa hai vợ chồng.
Y Hãy cư xử đồng đều
giữa gia đình đôi bên.
- Đem tiền bạc, của
cải bên nhà chồng bù đắp cho nhà mình là chuyện vô cùng đố kỵ, cho dù cả khi có
sự đồng ý của chồng, ngoại trừ trường hợp tối cần thiết.
- Hai vợ chồng cơm
ngon canh ngọt không nói làm chi, đến khi bất hòa, vấn đề này sẽ trở nên những kể lể đay nghiến nhức óc, và sự xô xát sẽ xẩy ra.
Y Chính bản thân người vợ cũng cần săn sóc cho mình: giữ gìn sức
khỏe, ăn mặc xinh xắn gọn gàng sẽ là những liều thuốc an thần rất hiệu nghiệm
để dập tắt những không đâu của vợ chồng.
Y Nhiều khi hai vợ chồng bất hòa với nhau vì nguyên nhân tế nhị nào
đó, nhưng cả hai lại ngại đề cập tới, mà lợi dụng có sai lỗi nào đó, dù nhỏ
nhặt, để như là cái cớ đay nghiến nhau. Người vợ khôn ngoan cần lưu tâm giữ
gìn.
IV./ Nguyên
Nhân Tài Chánh:
1./ Vợ có ưu thế tài chánh hơn chồng:
- Bên nhà vợ có khả
năng tài chánh trợ cấp cho vợ chồng, hay do vợ làm tiền nhiều hơn chồng.
- Người vợ nên rất
thận trọng, tế nhị trong lời ăn tiếng nói. Một câu nói, một cử chỉ, nhiều khi
chỉ là vô tình, nhưng đã làm tổn thương đến tính tự trọng, và lòng tự ái của
người chồng.
- Người vợ hiền thục,
nết na nên lưu ý điểm tế nhị này, kẻo hòa khí gia đình sẽ mất vui khi sức của người chồng đã không thể kiềm chế được sẽ bộc phát sự bất mãn là điều chắc chắn
xẩy ra.
2./ Tiền bạc eo hẹp, hay
quá phủ phê cũng là những nguyên nhân gây bất hòa chia rẽ.
- Tiêu xài đúng mức
cho những nhu cầu cần thiết.
- Trách tiêu xài phí
phạm, nhất là phía các bà vợ, như mua sắm những thứ nữ trang quá mắc tiền, hoặc
quần áo giầy dép vượt quá nhu cầu làm đẹp.
Có những lúc chuyện
cãi vã rồi sẽ bùng nổ vì tiêu xài phí phạm.
ØØØm×××
VII. TRỌN ĐỜI YÊU THƯƠNG GIÚP ĐỠ LẪN NHAU
1./ Theo giáo lý Công giáo thì tình yêu vợ chồng bao gồm một tổng
thể trong đó có đủ mọi yếu tố cấu tạo nên ngôi vị: tiếng gọi của thân xác và
của bản năng, sức mạnh của cảm tính và lòng yêu mến, khát vọng của tinh thần và
của ý chí; tình yêu ấy nhắm đến một sự hiệp nhất sâu xa về ngôi vị, không chỉ
là sự kết hiệp thành một thân xác, nhưng là sự hiệp nhất đến độ chỉ còn một
trái tim, một linh hồn; tình yêu ấy đòi hỏi sự bất khả phân ly và trung tín
trao hiến cho nhau một cách dứt khoát, nó mở ngõ cho việc
sinh sản. Tắt một lời, đó chính là những yếu tố thông thường của tình yêu vợ
chồng nhưng với một ý nghĩa mới mẻ, một ý nghĩa không chỉ thanh luyện và củng
cố những yếu tố ấy nhưng còn nâng chúng lên cao độ, biến chúng thành lời diễn tả những giá trị đặc
biệt của Kitô giáo”. (GLCG 1643 –x. Tông huấn gia đình 13)
2./ Tình yêu vợ chồng đòi hỏi sự trợ giúp tương hợp. Câu Kinh
Thánh: “Adam không tìm được cho mình một
trợ tá xứng đáng” diễn tả “cái thiếu
cái cần” của Adam. Dù Adam được Thiên Chúa
cho cai quản muôn loài muôn vật trên mặt đất, ông vẫn cảm thấy thiếu,
thấy trống vắng. Phải có cái gì để lấp đầy sự trống vắng đó. “cái để lấp đầy”, chính Thiên Chúa đã ban cho Adam, đó là Evà. Khi Evà được đưa
tới, Adam thốt lên: này xương bởi xương tôi, thịt bởi thịt tôi… từ nay người nam sẽ bỏ cha mẹ mà gắn bó với vợ mình
và cả hai thành một xương một thịt.” (St 2, 23-24)
Như tế, đôi bạn đến với nhau là do tình yêu thúc đẩy. Và tình yêu
ấy phải dựa trên cùng một nhân tính và một phẩm giá ngang nhau mới có thể bù
đắp cái thiếu của nhau để tương trợ nhau trong tình yêu và cuộc sống.
3./ Tương trợ trong tình yêu và trong cuộc sống còn là để phục vụ
sự sống mới. Vợ chồng yêu thương kết hợp với nhau trong đời sống hôn nhân sẽ
nhắm tới việc tác sinh mầm sống mới và giáo dục chúng nên người và nên con
Chúa. Đó là ơn gọi rất cao quý của cha mẹ Công giáo. Công
đồng Vaticanô II trong Hiến Chế Mục Vụ đã dạy: “con cái là ân huệ cao quý nhất của hôn nhân và là sự đóng góp lớn lao kiến tạo
hạnh phúc của cha mẹ… Nhờ đời sống lứa đôi, Người làm cho gia đình của Người
ngày càng tiến triển và phong phú.
4./ Để đạt được sự hòa hợp trong tình yêu và cuộc sống, đôi bạn,
người này phải khám phá tâm hồn người kia và gọt giũa những
góc cạnh của tâm hồn mình để có thể dung hợp trong đời sống lứa đôi.
Người nam và người nữ đến với nhau là để “lấp đầy” cho nhau, để bù đắp cái “thiếu” của nhau, cần học hỏi và tìm hiểu tâm lý sai biệt giữa nam
và nữ và cách dung hợp của vợ chồng để tạo hạnh phúc.
5./ Hạnh phúc hôn nhân là trạng thái hoàn toàn mãn nguyện trong
tâm hồn, thể hiện được nguyện vọng sâu xa nhất của đôi bạn là được an toàn
trong tình yêu: yêu và được yêu. Bí quyết tự nhiên của hạnh phúc gia đình là sự
hòa hợp vợ chồng. Muốn gia đình êm ấm thuận hòa vợ chồng phải hiểu biết về
những khác biệt tâm sinh lý nam-nữ để bổ túc cho nhau.
Khoa tâm lý học đã khám phá ra giữa nam và nữ có những nét tâm lý khác biệt nhau. Những tâm
lý sai biệt ấy không loại trừ nhau mà bổ túc cho nhau.
Sau đây là những khác biệt tâm
lý Nam–Nữ theo năm định luật tâm lý và cách dung hợp của vợ chồng để tạo
hạnh phúc:
a) Luật ưu tiên
- Nam: thể xác ưu tiên
- Nữ: trái tim ưu tiên
Giải thích:
Nam:
- Ưu tiên cho thể xác, thích vẻ đẹp nữ giới
- Anh chú trong trước tiên tới cái đẹp thân xác và coi đó như cái
chính yếu. Còn cái đẹp tâm hồn của chị anh nghĩ tới sau đó.
- Tình yêu bắt nguồn từ sắc đẹp.
- Dễ đam mê sắc đep.
Nữ:
- Ưu tiên cho trái tim, tình yêu
- Trọng tài đức, yêu vì mến phục.
- Cần tình yêu hơn là thân xác.
- Sống trọn cho tình yêu.
- Tình yêu của chị nặng về lý tưởng và dâng hiến.
Dung hợp:
Vợ chồng cần cảm thông và chiều nhau. Chồng nên duy trì sự cảm
phục của vợ, vợ phải biết làm đẹp cho chồng.
- Người chồng hãy nhớ vợ mình cần đến tình yêu chân thành, sâu
sắc, tế nhị, cần sự nương tựa an toàn nơi anh. Hãy chăm sóc tình cảm của người
vợ bằng những lời âu yếm, những cử chỉ thân thương.
- Người vợ đừng quên khía cạnh sắc diện là yếu tố ràng buộc chồng
mình. Hãy giữ gìn và trau dồi dáng nét của mình: trang điểm, ăn mặc gọn gàng
sạch sẽ dễ thương, khả ái; nhà cửa luôn ngăn nắp ấm cúng. Hãy biết chăm sóc nhu
cầu vật chất của chồng.
b) luật phân cách.
- Nam: trái tim nhiều ngăn.
- Nữ: trái tim một ngăn.
Giải thích:
Quan niệm sống của người nam:
- Đời sống của người nam có 4 ngăn
Tình yêu
Công việc
Lý tưởng
Giải trí
- Người
ta gọi là trái tim nhiều ngăn
- Đôi khi các ngăn này như biệt lập nhau,
khiến chị không hiểu nổi anh, chẳng hạn khi anh say mê vào một công việc, xem
ra anh quên tất cả, quên cả chị, điều này làm chị khó chịu.
Quan niệm sống của người nữ.
- Trái tim của người nữ như chỉ có một ngăn
đó là tình yêu.
- Đời sống của chị là một trái tim và một
tình yêu: yêu chồng, yêu con. Mối tình lớn lao ấy xâm chiếm và chi phối hoàn
toàn con người chị. Mọi cái khác như công danh, giải trí như bị đẩy ra ven bờ
của trái tim chị.
Dung hợp:
Đôi bạn phải biết trao đổi với nhau những vấn đề căn bản của cuộc sống
chung: như nhân cách, tổ chức gia đình, công ăn việc làm, giao tế xã hội, sinh
sản giáo dục con cái, đời sống tôn giáo, những giải trí … để dễ dàng thông cảm
và hòa hợp với nhau.
- Người chồng cần nhớ rằng vũ trụ của chị là căn nhà, là mái ấm
gia đình, trong đó có những người thân yêu. Chị quan tâm đến gia đình hơn nghề
nghiệp con người hơn sự việc. Do đó, người chồng hãy biết chăm sóc đời sống
tình cảm của vợ hơn, bằng cử chỉ và lời nói yêu thương, để chị khỏi tủi khi
thấy chồng chỉ nghĩ tới công việc mà “bỏ
rơi” chị.
- Phần người vợ đã biết trái tim anh có 4 ngăn chắc chắn sẽ thông
cảm với chồng trong những công việc làm ăn, giải trí, lý tưởng phục vụ.
Trái tim của anh 4 ngăn mà trái tim của chị chỉ có một ngăn không
phân cách, còn anh có phân cách như thế anh mới có thể chu toàn trách nhiệm cả
trong gia đình và ngoài xã hội.
Mỗi bên cần biết hy sinh sở thích vì lợi ích gia đình, song không
phải vì thế mà đánh mất đi sắc thái riêng tư. Mỗi người hãy giữ bản lĩnh của
mình mà làm phong phú cho đời sống chung.
c) Luật chi tiết.
- Nam: Lưu tâm đến điều tổng quát, cốt yếu.
- Nữ: Lưu ý tới chi tiết, từng khía cạnh.
Giải thích:
- Người nam : thường nhìn tổng quát, bỏ qua chi tiết, tiến thẳng
tới vấn đề chính yếu trong công việc cũng như trong tình yêu. Anh phác họa rõ
ràng chương trình hành động, lý luận vững chắc. Anh không thích một công việc
không đòi hỏi tất cả nghị lực.
- Người nữ: thường
lưu tâm tới những cái chi tiết, nhỏ bé. Một sự kiện nhỏ cũng có thể trở thành quan trọng, che lấp cái chính.
Thiên Chúa ban cho chị một trực giác thật bén nhạy về chi tiết để
chị có thể chu toàn nghĩa vụ làm vợ và làm mẹ, chăm sóc cho chồng cho con.
Người Phi Châu có câu: “Người
đàn ông thấy rừng, đàn bà thấy cả cây lẫn lá”.
Dung hợp:
Sự khác biệt tâm lý này thường là nguyên do cho nhiều vui buồn
sướng khổ trong đời sống đôi bạn.
- Người chồng không nên quên các chi tiết có thể mang đến hạnh
phúc cho vợ mình: một lời khen, một cái nhìn khích lệ, một quà tặng nhỏ, một cử
chỉ yêu thương… Anh cũng tập suy nghĩ như cách chị suy nghĩ: mỗi ngày anh hãy
biết hỏi chị về những chi tiết, những lo âu nhỏ, những niềm vui nhỏ của chị để
chị được tràn ngập hạnh phúc, chồng cũng phải hiểu và cảm thông với bản chất tự
nhiên của vợ, và giúp vợ tiến lên.
- Người vợ phải cố hiểu chồng, mở rộng tầm nhìn để vợ chồng thống
nhất với nhau trong công việc cũng như trong đời sống vợ chồng. Chị đừng quá tỉ
mỉ với anh, dặn dò từng chi tiết, lập đi lập lại những lỗi lầm nhỏ nhặt. Chị
nên bớt đi những cái vụn vặt chỉ làm chồng bực dọc khó chịu. Hãy chia sẻ với
những dự tính lớn lao của chồng.
d) Luật bất đồng
cảm.
- Nam: phản ứng nhanh nhưng mau chấm dứt.
- Nữ: phản ứng chậm nhưng kéo dài.
Giải thích:
- Người nam: phản ứng bộc phát, sôi nổi, mau bốc nhưng cũng mau
tàn. Cảm xúc của người nam bùng lên như ngọn lửa rơm và cũng mau tàn khi rơm
cháy hết, không để lại sức nóng nào. Chính vì thế ta thường thấy “tiếng sét ái tình” xẩy ra cho nhiều
thanh niên hơn là cho thanh nữ. Người nam thường phản ứng nhạy bén trong tình
cảm yêu; sự giận hờn bộc lộ rõ rệt ra bên ngoài, nhưng lại mau nguôi, mau qua.
- Người nữ: phản ứng chậm chạp, êm đềm, chậm bốc chậm tàn. Do đó,
tình yêu, cảm nhận, sự giận buồn từ từ đến, nhưng khi phát lộ thì gia tăng rất
nhiều và tồn hại lâu dài.
Người Pháp nói: “đàn ông là
chuyến xe lửa tốc hành, đàn bà là chiếc xe điện ngầm chạy chậm”.
Dung hợp:
- Người chồng cần phải tránh cử chỉ hấp tấp, hãy tỏ ra dịu hiền và
kiên nhẫn trước phản ứng quyết liệt của chị. Hãy giúp chị thoát khỏi nỗi khổ
tâm buồn tủi.
- Người vợ biết rằng chồng mình dễ nổi nóng, phản ứng tức thời
mạnh bạo, chị nên tránh những lời nói, cử chỉ như đổ dầu vào lửa:
“Chồng giận thì vợ bớt lời
Cơm sôi nhỏ lửa thì đời nào khê”
Chị chỉ nên phân tích lẽ phải đường hơn khi anh đã nguôi giận. Chị
cũng biết dùng sự khả ái để làm dịu lại tình thế.
Hiểu được luật bất đồng cảm, vợ chồng sẽ hiểu nhau, thông cảm,
nâng đỡ nhau, tha thứ và chờ đợi nhau để đồng cảm, đồng điệu và quan tâm tạo
hạnh phúc cho nhau, cả trong sự nên một thân xác.
đ) Luật thính giác.
- Nam: không thích nói, trầm ngâm.
- Nữ: thích nghe và ghi nhớ lâu dài.
Giải thích:
- Người nam: ở nhà thường trầm ngâm, ít nói, nhưng ở ngoài gia
đình anh lại thao thao bất tuyệt. Vì đàn ông thích bàn những vấn đề có tính
cách tổng quát như thể thao, bóng đá, chính trị, nghề nghiệp. Còn khi nói với
vợ thì phải nói chuyện tâm tình, đi vào chi tiết vụn vặt, nên người chồng ngại
nói.
- Người nữ: không chỉ là một trái tim mà còn là một cái tai. Những
gì lọt vào lỗ tai sẽ rơi thẳng vào trái tim. Do đó, chị thích nghe, dễ tin
những điều người ta nói, nhất là những lời âu yếm, tán tỉnh đường mật. Các lời
người ta nói thường làm người nữ chú ý hơn là việc người ta làm. Người chồng có thể làm đủ thứ việc giúp chị, nhưng nếu anh không nói, chị vẫn cho là anh không
yêu chị.
Dung hợp:
- Người chồng nên biết nói vợ những lời âu yếm, an ủi, động viên,
nâng đỡ vợ; năng nhắc lại những kỷ niệm êm đềm của ngày cưới, ngày mới yêu
nhau, vì chị thích nghe và muốn sống lại dĩ vãng đó. Anh hãy thành thật khen
cách phục sức, bình hoa trên bàn, tài làm bếp của chị. Anh hãy hỏi thăm chị về
những công việc vặt vãnh: chuyện nhà cửa, bếp núc, chợ búa … Giọng nói phải dịu
dàng, âu yếm, tôn trọng chị. Gắt gỏng, cộc cằn không bao giờ chinh phục được
chị.
- Người vợ cũng cần nói với anh những điều anh thích nghe, và cũng
phải biết lắng nghe những chuyện của anh như chuyện đá banh, chuyện thời sự,
chuyện làm ăn, chuyện bạn bè… với một thái độ cởi mở, quan tâm và chia sẻ. Vợ
cũng cần thông cảm với chồng, khi ở nhà, thường ít nói và dễ quên, nên khi cần
phải căn dặn kỹ càng.
Yêu là muốn cho bạn mình tham dự vào những tâm tình, ý nghĩ và
trao cho bạn cái quan trọng là chính “nội
tâm” của mình.
Vậy anh chị hãy nói hãy nghe, hãy cởi mở tâm hồn: “một người khao khát nghe, và một người lên tiếng khen ngợi thì còn gì hòa điệu hạnh phúc hơn”.
Kết luận: Mỗi con người là
một vườn ươm cây, đời sống vợ chồng là một vườn hoa chung, cần cả hai người sắp
đặt, vun trồng cho vườn hoa hạnh phúc được triển nở. Phải bớt cái “tôi” để dành cho cái “chúng ta”, phải tuyển cái ưu của mình và
của người kia, để loại cái dở, cái khuyết, hầu xây dựng gia đình hạnh phúc.
=====//////=====
Lm Giuse Phạm
Thanh Minh